miércoles, 27 de julio de 2011

CURSO DE ESPERANTO PARA GALEGOS - 1ª LECCIÓN

En la ĉambro estas tablo. En la ĉambro estas ankaŭ seĝo.
En la ĉambro estas tablo kaj seĝo.
Sur la tablo estas libro, papero, plumo kaj floro. Sur la seĝo estas kato. La kato dormas. En la ĝardeno estas birdo.
La birdo kantas. Tablo estas meblo. Seĝo ankaŭ estas meblo.
Kato ne estas meblo.
Ĉu en la ĉambro estas elefanto? Ne, en la ĉambro ne estas elefanto.
En la ĉambro estas tablo,...
Ĉu la kato kantas?
Ĉu la birdo dormas? Kio estas sur la tablo?
Ĉu la libro estas sur la seĝo?

Petro diras: Mi estas Petro. Mi estas sola.
Vi estas Karlo. Mi ne estas sola; mi estas kun vi.
Li estas Alberto. Mi estas kun Karlo. Li, Alberto, ankaŭ estas en la ĉambro.

Ĝi estas besto.

Eleganta sinjorino iras kun infano. Ŝi estas eleganta.
Dika sinjoro iras kun infanino. Li estas dika.
Kiu estas dika? Li, la sinjoro.
Kiu iras kun infano? Kiu iras kun infanino? Ĉu la eleganta sinjorino iras kun la dika sinjoro?
Alberto estas juna, forta fraŭlo.
Ĉu vi iras kun bela fraŭlino?Ĉu Alberto estas juna kaj forta? Jes, li estas juna kaj forta.
Ĉu Maria estas bela fraŭlino? Jes, ŝi estas bela.
Ĉu vi estas la instruisto? Ne, sinjoro, mi ne estas la instruisto, mi estas lernanto.
Ĉu vi estas sinjoro Pérez? Ne, mi ne estas sinjoro Pérez.
Kiu vi estas? - Mi estas. .
Kiu mi estas? . Vi estas...
La libro ne estas sur la seĝo, ĝi estas sur la tablo.
La nigra kato ne kantas, ĝi dormas.
Ĉu la birdo kantas en la ĉambro? Ne, la birdo ne kantas en la ĉambro, ĝi kantas en la ĝardeno.
Jes, mi komprenas.
Vocabulario
NOTA: No vocabulario que sigue a cada lección, como o que se atopa ao final, so se da, da traducción dos adxectivos, o equivalente masculino (bona - bo). Os verbos irán en infinitivo. Ao buscar kantas atoparase  kanti. Nos vocabularios das leccións as verbas están agrupadas según a categoría gramatical da raíz. Así mesmo, o escrito en esperanto irá en negrita e a traducción ao galego, non.
Besto
animal
Dormi
durmir
Birdo
ave, páxaro
Esti
Ser, estar
Ĉambro
Habitación, cuarto
Iri
ir
Floro
fror
Kanti
cantar
Fraŭlo
(un) solteiro
Kompreni
comprender
Infano
neno
La
o, a, os, as
Instruisto
mestre, instructor
Mi
eu
Kato
gato
Vi
vostede
Ĝardeno
Xardín
Li
el
Lernanto
Alumno, escolino
Ŝi
ela
Meblo
moble
Ĝi
Elo(él, ela) Pronome neutro
Papero
papel
Kaj
E
Plumo
pluma
Kio
qué, que cousa, cal
Seĝo
Silla, cadeira
Kiu
quén, cal, en cal, en qué, a qué
Tablo
mesa
En
En
bela
belo
kun
con, na compañía de
blanka
branco
sur
sobre
dika
Gordo, groso
ankaŭ
tamén
eleganta
elegante
Forta
forte
juna
xoven, novo
jes
si
nigra
negro
ne
non


LA INSTRUISTO PAROLAS

FEMENINO E MASCULINO. En galego dicimos (a) cadeira, (o) banco, atribuíndo sexo a cousas inanimadas. En Esperanto a lóxica e a simplificación restablécense: o sexo so se indica no nome cando esto evidentemente o exprese - ser humano e animais. Os demais nomes serán neutros: (la) seĝo, (la) benko, ou reemplazados polo pronome neutro ĝi. Tamén o adxectivo é neutro: bona infano, bona infanino.
O xénero gramatical non existe en Esperanto.

ARTIGO INDETERMINADO non existe en Esperanto: sur la tablo estas libro - sobre a mesa hai un libro. Ĝi é pronome neutro. Reemplaza ao nome das cousas: la libro ne estas nigra, ĝi (la libro) estas blanka. E tamén como en inglés, empregase cando nos referimos en xeral a  nenos pequenos ou animais - la birdo ne parolas, ĝi (la birdo) kantas.

ESTAS traduce a ser, estar, haber: O libro é bonito - la libro estas bela; o libro está sobre a mesa - la libro estas sur la tablo; sobre a mesa hai un libro - sur la tablo estas libro.

IN. O sufixo -in forma os femeninos: sinjoro - señor; sinjorino - señora; kato - gato; katino - gata. Observe que o sufixo vai colocado entre a raíz e a terminación gramatical: kat-in-o. Recordemos os femeninos galegos galo - galiña; heroe - heroíña.

Terminación das verbas
SUBSTANTIVOS -o ADXETIVOS  -a, ADVERBIOS  -e
(Idea)
Substantivo
Adxectivo
Adverbio
(pai)

Patro
pai
Patra
paternal
Patre
paternalmente
(fillo)
Filo
fillo
Fila
filial
File
filialmente
(irmán)
Frato
irmán
Frata
fraterno
Frate
fraternalmente
(león)
Leono
león
Leona
leonino
Leone
leoninamente
(cristal)
Kristalo
cristal
Kristala
cristaliño
Kristale
cristaliñamente
(ano)
Jaro
ano
Jara
anual
Jare
anualmente
(mes)
Monato
mes
Monata
mensual
Monate
mensualmente
(semana)
Semajno
semana
Semajna
semanal
Semajne
semanalmente
(modernidade)
Moderno
modernidade
Moderna
moderna
Moderne
modernamente
(luz)
Lumo
luz
Luma
luminoso
Lume
luminosamente
(zapato)
Ŝuo
zapato
Ŝua
zapateiro
Ŝue
zapateiramente
(ollo)
Okulo
ollo
Okula
ocular
Okule
ocularmente
(problema)
Problemo
problema
Problema
problemático
Probleme
Problemáticamente
(día)
Tago
día
Taga
diario
Tage
diariamente
(mañán)
Mateno
mañá
Matena
matinal
Matene
matinalmente
(tarde)
Vespero
tarde
Vespera
vespertina
Vespere
vespertinamente
(noite)
Nokto
noite
Nokta
nouturno
Nokte
nouturnamente












Lundo

luns
Lunda


Lunde


Problema: sabendo que Dimanĉo significa Domingo, dimanĉa dominical, e dimanĉe dominicalmente, ¿cómo son as verbas que faltan nas seguintes series?

¿Seríades quén de escribir a táboa equivalente en galego?
¿non?
¿Acaso sabedes xa máis esperanto que galego?



Mardo

martes
Marda


Marde


Merkredo

mércores
Merkreda


Merkrede


Ĵaŭdo

xoves
Ĵaŭda


Ĵaŭde


Vendredo

venres
Vendreda


Vendrede


Sabato

sabado
Sabata


Sabate


Februaro

febreiro
Februara


Februare


Klaso

clase
Klasa


Klase


Leciono
lección
Leciona


Lecione



No hay comentarios:

Publicar un comentario