EUROPA, STAR WARS E O BREXIT

Aos que xa temos algunha idade nos resulta sorprendente a evolución que a idea de Europa está tendo entre a xente. O consenso existente nos anos 70 e 80 sobre Europa pasou de ser considerado Espazo de tolerancia e liberdades a considerar a Europa como un ente odioso que impón unha serie de medidas que nos, e os nosos políticos, teñen que aturar anque non queiran.

Hoxendía a posibilidade de que o Reino Unido abandone a Unión Europea é una posibilidade moi real, e, ao tempo, constatamos dende as últimas eleccións europeas o crecemento dos partidos políticos en toda Europa chamados “euroescepticos”, que propugnan á volta á Europa de fronteiras da primeira metade do século XX.

¿Qué está pasando?

A min lémbrame a saga de “Star Wars”, nos episodios IV, V e VI, narra a loita da chamada Alianza Rebelde contra o Imperio Galáctico, e así vemos que os partidarios da Alianza Rebelde son de distintas razas e culturas, e teñen civilizacións moi diversas ao tempo que o Imperio Galáctico son todos idénticos, vestidos e armados do mesmo xeito, se posibilidade de discrepancia.

 

Nos episodios I, II e III, nárrase a evolución da República hasta o Imperio Galáctico baixo o mando do Emperador. Intuímos que a República non tiña futuro cando víamos as leas naquel inmenso Senado hiperburocratizado, que estaba abocado necesariamente na Ditadura imperial. No episodio VII, decepcionante para moitos, resultoume interesante ao comprobar que a vitoria da Alianza Rebelde conduciu a unha situación de estabilización, burocratización e por tanto de malestar e revoltas. Algo semellante esta a pasarnos: despois de conseguir chegar a Europa e ser europeos de pleno dereito, resulta que existe este malestar, e que todos os problemas que temos derívanse dos “recortes”·que impón Europa, e agora resulta que temos unha peor sanidade e prestacións sociais "por que Europa impón inxustos recortes".

En primeiro lugar, ¿Qué é Europa?. Evidentemente non nos estamos referindo ao espazo xeográfico, nese sentido é tan absurdo imputarlle culpas a Europa, como que lle imputemos as culpas nosas persoais a unha leira na que sementamos patacas.

Cando nos referimos a Europa, nos estamos a referir á estrutura política de Europa, chamada Unión Europa, e tamén aos países que conforman esa estrutura política.

En segundo lugar, parte das culpas que lle imputamos a Europa derívanse dunha decepción moi infantil que sentimos cando constatamos que seguimos tendo problemas, e que tivemos unha expectativa errónea sobre o que significaba pertencer á Unión Europea.

Durante uns anos a Unión Europea (antes Mercado Común) semellaba un Clube de países modernos, progresistas, solidarios e ricos. Todos os demais parecían máis atrasados, ou novos ricos fachendosos. O pensamento estaba en Europa, a intelixencia estaba en Europa, a lucidez estaba en Europa.

Os habitantes da península saían de dúas Ditaduras grises e ridículas, e miraban para Europa con envexa: os alemáns eran altos, guapos e confiables e a súa técnica era o cume do mundo, os italianos eran os que mellor cantaban, os máis elegantes e os máis románticos; os franceses eran os máis abertos, os máis comprometidos, e os máis intelixentes, e os ingleses eran con moito os máis modernos. Foi a época en que todos os ingleses eran John Lennon, todos os franceses Alain Delon, e todos os españois eran Alfredo Landa.

A oportunidade de pertencer a ese Clube induciu en toda unha sociedade a certeza de que íamos a mellorar, case de xeito milagroso, e TODO sería mellor.

(Todo eran as nosas estradas, os nosos peiteados, a nosa música, os nosos éxitos, os nosos traballos, a nosa economía, e nos mesmos seríamos máis altos e máis guapos, máis europeos...)

Aínda hoxe, diante de calquera aspecto negativo da realidade protestamos dicindo que é inadmisible que se poida aturar tal cousa estando en Europa.

En terceiro lugar, todo proxecto debe responder ás seguintes cuestións: Qué queremos, Cómo queremos que funcione, Qué queremos conseguir... 

Un dos problemas centrais da Unión Europea é que os cidadáns de cada un dos países tiveron unha motivación distinta para partillar de ese proxecto, e esa motivación distinta provoca que existan visións distintas do que debe ser Europa, e esas visións poder ser contraditorias.

Os ibéricos (as xentes de España e Portugal) sempre amosamos un gran fervor europeísta. Eu sospeito de tal fervor derivábase máis dun complexo de inferioridade por ter soportado con calma e conformidade en gran parte do século XX dúas Ditaduras pacatas, paternalistas, e ridículas, que de unha ilusión real por un proxecto europeísta.

A gran motivación da Unión Europea, e antes do Mercado Común foi a necesidade de dous grandes países europeos, Francia e Alemaña, que se enfrontaras en tres grandes guerras no prazo de 100 anos, a non volver a resolver así os problemas. Esa motivación foi compartida polos países europeos que se viron afectados nas guerras e no seu territorio, e nos movementos de grandes bolsas de poboación.

Tal motivación sempre foi máis lonxana no caso do Reino Unido que, si ven participou nas dúas grandes guerras mundiais, estas se desenvolveron sempre fora do seu territorio, polo que hai unha tendencia a pensar que era un problema dos outros e que eles foron a axudar. Os británicos estaban moi felices coas súas iardas, cos seus peniques, coas súas peculiaridades, e miran con desagrado que a Unión Europea tente regular 'ad nauseam' unha chea de circunstancias que os británicos poden considerar como o seu xeito de vida.

Os franceses e os alemáns que teñen unha tradición cultura ordenancista e estatista, impuxeron as súa visión de Europa, considerada como un proxecto de Mega Estado Central, e que aspira a sustituir no seu día aos Estados membros, tamén intervencionistas, e estatistas,

En Europa lévase anos falando de harmonización dos dereitos laborais (similar marco de relacións laborais), de harmonización fiscal (similar nivel impositivo en toda Europa), de críticas a países como Irlanda que teñen unha fiscalidade alta pero inferior ao común do resto de Europa, e persecución dos mal chamados paraísos fiscais (mal chamados dado que se deriva dunha defectuosa tradución da verba inglesa por 'refuxio'). Tamén a Unión Europea está codificando e impoñendo un standar de calidade nos produtos realizados polas fábricas en Europa, e todo baixo a escusa de "protexer aos cidadáns da Unión Europea".

En Europa conviviron dous proxectos europeístas que son contraditorios entre si: Un que chamaremos Proxecto Europeísta Liberal, e que foi recollido no Tratado de Roma de 1957, no que se garantía as catro liberdades clásicas:

Libre circulación de persoas,

libre circulación de bens,

libre oferta de servizos e

libre movemento de capitais.

Este Proxecto considera que a liberdade individual é o valor cultural máis importante dos europeos, e sería un antídoto contra as traxedias sufridas polos europeos desde Bismarck hasta a morte de Hitler.

A fórmula era defender os dereitos da propiedade privada e unha economía de mercado libre asociada a un espazo de fronteiras abertas.

As catro liberdades básicas considerábanse unha recuperación dos dereitos que xa estiveran en vigor durante gran parte do século XIX e que foran abandonados na época dos nacionalismos e das ideoloxías totalitarias (nazismo, fascismo e socialismo) e que se consideraban as causas primixenias dos conflitos mundiais.

Neste Proxecto considérase que o único elemento fundamental é a Liberdade Individual, pero non se pretendía ningunha harmonización entre os Estados, senón que se consideraba que a competición entre Estados (competición para facer o seu territorio máis atractivo para a xente) faría que a regulación dos distintos Estados fose cada vez máis favorable a liberdade individual dos cidadáns, e aos seus intereses.

A creación dun Estado Central Europeo era visto como prexudicial para a liberdade individual e por tanto, era visto con desconfianza polos promotores orixinarios do Mercado Común Europeo, e a única institución central europea que se aceptaba era o Tribunal de Xustiza Europeo, coas súas actividades restrinxidas á prevención e resolución de conflitos entre os países membros e de garantía das catro liberdades básicas.

Fronte ao Proxecto Europeísta Liberal, existe un Proxecto Europeísta Socialdemócrata, e temos que recoñecer que é o que está tendo prevalencia nas últimas décadas.

Este Proxecto chamado por pensadores europeos como Visión socialista ou Imperial de Europa; é defendida por políticos como Jacques Delors ou François Mitterand.

Conforma unha alianza dos intereses estatistas dos nacionalistas, socialistas e e conservadores, ou democratacristiáns, consideran que a Unión Europea é como un imperio ou unha fortaleza: proteccionismo en relación ao exterior e intervencionismo en relación ao interior.´

O mito é considerar que a regulación centralizada é mais eficiente que as forzas cegas do Mercado, e en consecuencia queren e promoven unha lexislación común e centralizada, e o seu obxectivo é establecer un Estado Social Europeo.

Este Estado Social Europeo tería como un dos obxectivos procurar unha redistribución de rendas, regulación da vida social e económica  e harmonización lexislativa dentro da Europa.

Cando se fala de harmonización dos impostos e regulación social nos estamos referindo á imposición do Imposto do Valor Engadido ao nivel máis alto de todos os elixidos polos Estados, e a imposición das mesmas condicións laborais en toda Europa, que producirá, sen dúbida, o pleno emprego nos sitios onde os traballadores sexan máis produtivos, e o desemprego estrutural permanente onde os traballadores sexan menos produtivos dado que non poderán  asumir o custe de esa regulación que se pretende dende Europa.

(Todas os días saen caravanas de camións de Alemaña de cara a Polonia coa roupa usada dos Hoteis e establecementos de hostalería alemán e todas as noites regresan camións e camións de Polonia con esa mesma roupa lavada e pranchada para Alemaña.

Grazas a que os prezos da man de obra é menor en Polonia (e por tanto os seus traballadores están a traballar nunhas condicións inferiores ás que terían en Alemaña) e que eses polacos poden traballar, é grazas a isto que Polonia obtivo un crecemento moito máis acusado que Alemaña e está converxendo con Alemaña en todos os seus indicadores macro.

Neste caso, o exceso de regulación que di protexer aos traballadores polacos, os prexudicaría, e quén serían protexidos e beneficiados serían os traballadores alemáns.

O Proxecto Europeísta Socialdemócrata pretende que o Estado Central Europeo, isto é, Bruxelas, vaia asumindo cada vez máis poder, e considera que este Estado Europeo é unha necesidade histórica, e que o seu advenimento é so unha cuestión de tempo.

Este Proxecto Europeísta Socialdemócrata favorece á Clase Política, aos Burócratas, aos Grupos de Presión, e aos sectores subsidiados ou ineficientes que precisan ese Estado central para a súa subsistencia ou para o seu propio enriquecemento.

De feito podemos comprobar que o embrión dise Estado, xa está sendo tan poderoso que está supeditando de feito a soberanía de varios países, como é o caso de Grecia, a quén se lle di como se debe xestionar o seu déficit, anque neste caso, o pobo grego foi historicamente traizoado por unha Clase Política demagóxica, e intervencionista que tiña como único obxectivo a súa pervivencia como clase a través de subsidios a parte da poboación. Tamén o podemos comprobar en como está presionando a todos os medios de comunicación para que se posicionen en contra do ‘Brexit’ ou saída do Reino Unido da Unión Europea.

Europa ten sido o lugar do mundo no que máis se desenvolveu a civilización, e que ten obtido un máximo desenvolvemento económico e humano, debendose considerar outras civilizacións como a Australiana, a Norteamericana, como extensións xeográficas da civilización europea. Outros países que teñen obtido un desenvolvemento humano e económico notable como Xapón, Corea do Sur, e incluso China, ten coincidido a fase álxica do seu desenvolvemento coa asunción de Principios Europeos como a liberdade económica individual, e unha economía de libre mercado.

¿Por qué Europa ten sido un sitio tan privilexiado para o desenvolvemento humano?

¿Seremos máis listos ou máis guapos que o resto da humanidade?

Evidentemente non. A explicación a teñen dado escritores e pensadores como Jared Diamond, Philipp Bagus, Jesús Huerta de Soto, Hans Albin Larson,ou Roland Vaubel, que argumenta que a liberdade individual é o abono para o desenvolvemento económico, e a liberdade individual é a consecuencia de que o Poder Político en Europa estivo extremadamente fragmentado, e por tanto, limitado pola existencia de outros poderes concurrentes no espazo político europeo.

Na Idade Media, e até ao século XIX, existiron varios sistemas políticos convivindo en Europa, así como as cidades independentes de Flandres, Alemaña e Norte de Italia. Había reinos como a Baviera e a Saxonia; e existían repúblicas como Venecia. A diversidade política manifestábase mais claramente nunha Alemaña fortemente descentralizada. No medio de unha cultura de diversidade e pluralismo, a ciencia e a industria florecen.

A competencia política é esencia para os liberais: A posibilidade de que a xente, as empresas e os capitais se poidan mover para onde se lles ofreza mellores condicións de benestar e seguridade fai que os territorios con circunstancias xurídicas, económicas e sociais máis adversas se teñan que adaptar e competir por ofertar mellores condicións, o que favorece aos que se moven e aos que se quedan.

O capital trasladase para onde os salarios son baixos, presionándoos para arriba; os traballadores, por outro lado, móvense para onde os salarios sexan mais altos, presionando os salarios para baixo. Os mercados ofrecen solucións descentralizadas para os problemas ambientais baseados na propiedade privada. A competición política asegura o valor europeo mais importante: Liberdade.

Os políticos e dirixentes europeos non foron de mellor catadura moral que os dirixentes de calquer outro lugar do mundo, pero tiveron que exercer o seu Poder nun ámbito no que existían outros moitos poderes (outros señores feudais, outros reinos, outros señoríos, outras cidades soberanas) e se atoparon que, debido a esa competencia, non puideron ‘exprimir’ aos seus súbditos todo o que quixeran, dado que estos, en moitos casos, tiñan a posibilidade de fuxir ao reino veciño, e alí desenvolver a súa actividade e promover as súas ideas, e o seu plan de vida.

En contra de esta situación de fecunda fragmentación, houbo tamén proxectos ao longo da Historia de concentración nun so Estado Central controlador. O primeiro e máis obvio exemplo foi o Imperio Romano, pero xa Alta Idade Media Carlomagno aspirou a crea un único Imperior europeo, e despois, co mito do Emperador, foi intentado por Carlos V, polo seu fillo Filipe II de España, polo rei Luis XIV de Francia, por Napoleón, máis tarde por Bismarck, que puxo os cimentos das guerras mundiais que teríamos no século XX, por Stalín e por Hitler.

Sempre e en todos os casos os partidarios do Imperio estaban e están convencidos de que a súa función era mellorar a vida e o destino de millóns dos seus súbditos, e dos que aspiraban a que o foran. Eu lles recoñezo a súa pureza de intencións, pero constato o inxustos que foron, e o equivocados que estaban e están.

Pero agora, nos finais do século XX e principios do século XIX, estase conseguindo o soño de Hitler, Stalin, Bismarck, Napoleón e Carlos V, sen o uso de medios militares coercitivos, e estase conseguindo ese Estado Central Europeo.

E as sucesivas derrotas do Proxecto serán usadas polos seus partidarios para crear novas institucións (como o Banco Central Europeo) ou o tantas veces invocado Ministerio de Economía e Facenda Europeo, sempre aumentando o intervencionismo, reducindo a liberdade individual e económica e incrementando o poder de institucións non representativas como a Comisión Europea.

Os Proxectos Europeos Liberal e Socialdemócrata son incompatibeis. O aumento de poder dun Estado Central  implica a reducción das catro liberdades básicas e por tanto menos liberdade individual.

Por tanto, deberíamos preguntarnos si os británicos que se queren ir non son os máis sensatos de todo este Imperio Galáctico, e deberíamos preguntarnos si estamos no bando axeitado.

No fondo, temos que decidir si estamos a favor do Imperio Galáctico ou da Alianza Rebelde, e polo menos, nos medios de comunicación, os partidarios da Alianza Rebelde vamos perdendo.